Αποδέκτες δωροδοκίας 20 εκατ. δημόσιοι υπάλληλοι ετησίως

Η Ελλάδα δεν είναι η πιο διεφθαρμένη χώρα της Ευρώπης, παρά τα γραφόμενα στις γερμανικές λαϊκές εφημερίδες. Μια έκθεση του ALDE, της συμμαχίας των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων και Δημοκρατών, που θα παρουσιαστεί σήμερα 3 Δεκεμβρίου στην ειδική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, αναλαμβάνει να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Ο συγγραφέας της έκθεσης είναι ο Έλληνας ευρωβουλευτής κ. Θ. Σκυλακάκης, ο οποίος και φαίνεται να καταλήγει στη πρόταση για τη δημιουργία ενός αντίστοιχου σώμα-τοβ με το αμερικανικό FBI. Ωστόσο, έχουν εξαιρετική σημασία και προκαλούν εντύπωση τα επιμέρους στοιχεία της έκθεσης, επειδή τα περισσότερα από αυτά είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό. Η έκθεση χρησιμοποιεί αναξιοποίητα έως τώρα στοιχεία της Διεθνούς Διαφάνειας. Οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι πολίτες αποκαλύπτουν τουλάχιστον 20 εκατ. δωροδοκίες δημοσίων υπαλλήλων στην Ευρώπη! Η Ελλάδα δεν είναι η χειρότερη χώρα, καθώς βρίσκεται λίγο κάτω από τη μέση. Η έκθεση αποκαλύπτει αδυναμία ή και έλλειψη βούλησης για δίωξη τηβ διαφθοράς, τόσο από τις εθνικές Αρχές όσο και από τις ευρωπαϊκές, οι οποίες έχουν σήμερα δεμένα τα χέρια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Γερμανίας! Στις υποθέσεις διεθνών δωροδοκιών της Γερμανίας (περιλαμβανόμενης και της Siemens), από τους 69 που «τιμωρήθηκαν» οι 35 έμειναν ανώνυμοι και υποχρεώθηκαν να πληρώσουν ένα πρόστιμο ή να καταθέσουν μια συνεισφορά σε φιλανθρωπικό ή άλλο ίδρυμα, 23 τιμωρήθηκαν με αναστολή και μόλις 4 πήγαν φυλακή, ενώ μεταξύ όσων τιμωρήθηκαν με αναστολή 4 είχαν καταδικαστεί για «ιδιαίτερα σοβαρές» περιπτώσεις διεθνών δωροδοκιών. Ο Έλληνας ευρωβουλευτής ζητά, με την πρόταση που κάνει για λογαριασμό του ALDE, να ενεργοποιηθεί άμεσα ο θεσμός του Ευρωπαίου Εισαγγελέα, που να αναλάβει να συντονίσει όλες τις διωκτικές Αρχές της Ένωσης, για την υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων και τη δίωξη της διασυνοριακής διαφθοράς, και να αποτελέσει τον καταλύτη για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού FBI. 

Η διαφθορά στο «μικροσκόπιο» 
Απολύτως ενδεικτικά για την έκταση και το βάθος της διαφθοράς, σε όλα τα... μήκη και πλάτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι τα στοιχεία που περιλαμβάνει η έκθεση της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών (ALDE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η εικόνα που προκύπτει από εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Γραφείου Κατά της Διαφθοράς (OLAF) και μελέτες της Διεθνούς Διαφάνειας είναι αποκαλυπτική: τουλάχιστον 20 εκατ. περιπτώσεις δωροδοκίας καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ε.Ε. Οι τομείς με τα περισσότερα καταγεγραμμένα περιστατικά «μικροδιαφθοράς» είναι οι υπηρεσίες υγείας, οι υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, το εκπαιδευτικό σύστημα και οι υπηρεσίες μητρώου και αδειοδοτήσεων. Ακολουθούν η Αστυνομία, οι φορολογικές υπηρεσίες, οι υπηρεσίες Κτηματολογίου, το δικαστικό σύστημα και τα Τελωνεία (τα στοιχεία αφορούν 18 χώρες-μέλη και καλύπτουν το 90% του πληθυσμού της Ένωσης). Σύμφωνα με την έκθεση του ALDE, ένα από τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τα διαθέσιμα στοιχεία είναι ότι η διαφθορά αποτελεί εκτεταμένο φαινόμενο σε πολλές χώρες της Ε.Ε. - αν και με σημαντικές αποκλίσεις, που κυμαίνονται από μηδενική διαφθορά σε συγκεκριμένους τομείς της δημόσιας ζωής σε συγκεκριμένες χώρες έως μαζική και συστημικού χαρακτήρα διαφθορά σε άλλες χώρες-μέλη. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι σε δημοσκόπηση του «Ευρωβαρόμετρου» που πραγματοποιήθηκε το 2012, το 74% των Ευρωπαίων προσδιόρισαν τη διαφθορά ως ένα από τα σημαντικά προβλήματα της χώρας τους. Από τη διεθνή βιβλιογραφία, αναφέρει η ίδια έκθεση, προκύπτει ότι η λεγόμενη «μικροδιαφθορά» συνδέεται στενά με τη διαφθορά μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, αλλά και με διάφορες μορφές «νομικής διαφθοράς» (αθέμιτη άσκηση επιρροής, αδύναμη εποπτεία, αναποτελεσματικές ρυθμίσεις κ.λπ.). Και, παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν ακριβή στοιχεία για τη μεσαία και μεγάλη διαφθορά, είναι μάλλον ασφαλές να υποθέσει κανείς ότι η έκτασή τους είναι ευθέως ανάλογη με εκείνη της «μικροδιαφθοράς» και στις περισσότερες περιπτώσεις παρατηρείται το ίδιο γεωγραφικό και θεσμικό μοτίβο.

«Καμία χώρα (σ.σ.: της Ευρωπαϊκής Ένωσης) δεν καταφέρνει να λάβει απολύτως "καθαρό" πιστοποιητικό», αναφέρει σε φετινή μελέτη της η Διεθνής Διαφάνεια, τονίζοντας, μάλιστα, ότι σε ορισμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης καταγράφεται «πισωγύρισμα» μετά την ένταξή τους στην Ε.Ε. ως προς την καταπολέμηση της διαφθοράς. Σχετικά με τον Ευρωπαϊκό Νότο, κάνει λόγο για «αριθμό χωρών όπου τα προβλήματα αναποτελεσματικότητας, αθέμιτων πρακτικών και διαφθοράς έχουν βαθιές ρίζες και ούτε ελέγχονται επαρκώς ούτε τιμωρούνται». 

Οικονομικό κόστος 

Σύμφωνα με την έκθεση του ALDΕ, οι συνέπειες της διαφθοράς διαχέονται σε όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, καταλήγοντας εντέλει να επηρεάζουν αρνητικά τα συμφέροντα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οικονομικά και όχι μόνο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα σε έναν τομέα που πλήττει άμεσα τα οικονομικά συμφέροντα της Ε.Ε. και αφορά τα ευρωπαϊκά τελωνεία, όπου καταγράφονται ετησίως τουλάχιστον 600.000 περιστατικά διαφθοράς (η Κομισιόν εκτιμά ότι ο αριθμός μπορεί να είναι και πολύ μεγαλύτερος). «Οι δεσμοί μεταξύ της διαφθοράς και της συνεχιζόμενης οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης σε αυτές τις χώρες (σ.σ.: του Ευρωπαϊκού Νότου) δεν μπορούν πλέον να αγνοηθούν», αναφέρει, από την πλευρά της, η Διεθνής Διαφάνεια, συνδέοντας ευθέως διαφθορά και οικονομική κρίση. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κόστος της διαφθοράς υπολογίζεται σε 120 δισ. ευρώ ετησίως (ποσό του αντιστοιχεί περίπου στο 1% του ΑΕΠ της Ε.Ε.). «Η διαφθορά περιορίζει το επίπεδο των επενδύσεων, πλήττει την ομαλή λειτουργία της αγοράς και αφαιρεί πόρους από τα δημόσια ταμεία. Προκαλεί ζημία και σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος βρίσκουν "χώρο" για διάπραξη σοβαρών αδικημάτων, φτάνοντας έως τη διακίνηση ανθρώπων και ναρκωτικών», αναφέρεται σε έκθεση. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει ακόμα μία παρατήρηση της Διεθνούς Διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία οι χώρες-μέλη που λαμβάνουν τα μεγαλύτερα ποσά σε ευρωπαϊκά κονδύλια είναι εκείνες με τα περισσότερα περιστατικά μικροδιαφθοράς. Κάτι που σημαίνει ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ε.Ε. στις χώρες αυτές πλήττονται ακόμα περισσότερο. 

Αντιμετώπιση 

Ο νέος μηχανισμός που συστήνει η Κομισιόν, το EU Anti-Corruption Report, από το 2013 θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τις προσπάθειες των κρατών-μελών κατά της διαφθοράς και θα δημοσιεύεται ανά δύο έτη. Ταυτόχρονα, η Κομισιόν σκοπεύει να προτείνει εντός του 2013 μια νέα Οδηγία για την εναρμόνιση του νομικού πλαισίου των κρατών-μελών, ενώ κινείται και προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του συστήματος συλλογής στατιστικών στοιχείων για τη διαφθορά. Το ALDE, αναγνωρίζοντας ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι προϋπόθεση για την ύπαρξη μιας αποτελεσματικής οικονομικής και δημοσιονομικής ένωσης, υπογραμμίζει τη σημασία της επιτάχυνσης των διαδικασιών που θα οδηγήσουν «το συντομότερο δυνατόν» στη δημιουργία του Γραφείου του Ευρωπαίου Εισαγγελέα, το οποίο θα πρέπει να συνεργάζεται αρμονικά με ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς, όπως οι Europol, Eurojust και OLAF. Ως απώτερος στόχος, καθώς θα προχωρά η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, θα πρέπει να τεθεί, σύμφωνα με την ALDE, η δημιουργία ενός συνεκτικού πανευρωπαϊκού μηχανισμού, αντίστοιχου με το FBI στις ΗΠΑ. 

Οι βασικές προτάσεις του ALDE 

• Δημιουργία αποτελεσματικού ευρωπαϊκού προγράμματος προστασίας μαρτύρων. 

• Πρωτοβουλίες για στοχευμένες έρευνες από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς, με έμφαση σε τομείς όπου η διαφθορά είναι βαθιά, εκτεταμένη και επηρεάζει τα συμφέροντα της Ε.Ε. 

• Δημιουργία συστήματος ομοιόμορφης αναφοράς περιστατικών διαφθοράς και απάτης που βρίσκονται υπό εκδίκαση, με σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα και χωρίς να παραβιάζεται το τεκμήριο αθωότητας. 

• Δημιουργία μιας ενιαίας και διαφανούς ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων, μέσω της οποίας θα μπορεί να γίνεται εύκολα σύγκριση τιμών για προγράμματα δημόσιων προμηθειών. 

• Προώθηση της έρευνας σε νέες τεχνολογίες, στη «μάχη» κατά της διαφθοράς και χρήση τους από μονάδες που θα είναι οργανωμένες σε κεντρικό επίπεδο. 

• Αύξηση των διαθέσιμων πόρων για τους μηχανισμούς που είναι επιφορτισμένοι με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε., συνδέοντας ένα μέρος του προϋπολογισμού τους με τον βαθμό της αποτελεσματικότητάς τους, ως προς την ανάκτηση κεφαλαίων σε περιπτώσεις διαφθοράς και απάτης. 

Πηγή: http://www.capital.gr

Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" της 24ης Νοεμβρίου